Voorstellen m.b.t. inrichting en beheer
van het open gedeelte in de Reukens

Op vraag van ANB heeft Natuurpunt Aartselaar gedurende de zomer van 2008 een aantal ideeën bijeengebracht die een insteek kunnen vormen voor de inrichting en ontwikkeling van het gedeelte van de Reukens dat niet als bos zal ingevuld worden (zie kaart). Het transparant groene gedeelte (omzoomd met groene band) geeft het gebied aan waarover Natuurpunt Aartselaar zich heeft gebogen.

In de volgende paragrafen zullen een aantal aspecten nader toegelicht worden

De meeste aspecten die hier aangehaald worden zijn ook terug te vinden in het rapport “Inrichting van de Wullebeek” (uitgevoerd door PIH in opdracht van gemeente Aartselaar). Via deze link kan het rapport gedownload worden.

1. Waterkwantiteit

• Zo lang mogelijk water houden in de Wullebeek aan de hand van afvoervertragende maatregelen :
  • Bovenloop van Wullebeek hermeanderen (leidt tot tragere waterafvoer)
  • In de bovenloop van de Wullebeek inzinkingen (kuilen) graven, waardoor in de droogste periode er toch nog een refugium is voor fauna van aquatisch milieu.
  • Gezien er in het RUP een retentiezone wordt voorzien ter hoogte van de plek waar de Wullebeek de Reukens verlaat, kan er best een stuw geplaatst worden voor (en na) de retentiezone.
  • Ook de drainagegrachten die naar de Wullebeek lopen, kunnen opgevuld (verwijderd) worden. Door deze grachten te verwijderen zal de afvoer van water vertragen en zal het grondwaterpeil stijgen. Dit laatste zal voor gevolg hebben dat de Wullebeek voor een langere periode watervoerend zal zijn.
• Inrichting retentiezone :
  • Er kan overwogen worden om de oevers van de Wullebeek in de retentiezone af te schuinen, waardoor tijdens piekdebieten de wateropvang maximaal kan gerealiseerd worden.

2. Waterkwaliteit

De potentiële risico's van verontreiniging van het grondwater en oppervlaktewater liggen in de omzomende lintbewoning (stookolietanks!), rioolinfrastructuur en de industriezones rond het gebied.

• Om de waterkwaliteit te verbeteren is het belangrijk om mogelijke lozingspunten te verwijderen.
• De noodzaak van een bufferstrook aan beide kanten van de Wullebeek is noodzakelijk. Uitspoeling van nutriënten en het gebruik van pesticiden hebben een duidelijke, negatieve invloed op de beek en haar oevers (zie foto). Ter hoogte van de akker is de volledige vegetatie tot in de beek dood gespoten. Het uitspoelen van nutriënten vanuit het grasland en de akker zorgt voor een dominante groei van grassen en brandnetels. De Wullebeek is daardoor op verschillende plaatsen volledig dichtgegroeid.

 

3. Maaibeheer

Verschillende maaifrequenties kunnen leiden tot een hogere biodiversiteit in De Reukens:

• Een zone van ongeveer 10-20 meter tussen de bosaanplant en de hooilanden (kaart 1, groene band) moet minder frequent gemaaid worden als de hooilanden.
• De bufferstrook langs de beide oevers van de Wullebeek kan gemaaid worden, zodat er een wandelpad ontstaat dat voor educatieve doeleinden (geleid wandelingen door Natuurpunt) kan aangewend worden. Langsheen dit pad zou o.a. de poel als ecosysteem, het gebruik en impact van stuwen, de werking van de retentiezone, kunnen toegelicht worden.
• Op de grens tussen het maaipad en de aangrenzende hooilanden zou er kunnen geopteerd worden om aan de hand van kleine landschapselementen de Wullebeek in het landschap te benadrukken. Hierdoor wordt er voor heel wat dieren en planten een extra habitat en migratieroute gecreëerd.
• Om de Wullebeek als een volwaardige (maar kleine) waterloop te behouden is het zeker belangrijk om de huidige vegetatie (grassen, brandnetels,….) uit de waterloop te verwijderen. Op langere termijn zal er moeten op toegezien worden dat er steeds een vrije doorgang is voor het water.

4. Kleine landschapselementen

• Het is belangrijk om in dit gebied kleine landschapselementen aan te brengen om zo de ecologische structuur van de Reukens te versterken. Aan de hand van een historische kaart van 1865 werd aangegeven waar er mogelijk KLE kunnen aangebracht worden. Op plaatsen waar nu drainagegrachten liggen kunnen, na opvulling van de grachten, dus ook KLE aangebracht worden.
• Ook poelen zijn waardevolle KLE die in dit gebied niet mogen ontbreken. Alvorens echter een poel aan te leggen, is het belangrijk te weten of gedurende het jaar de poel voldoende water zal behouden. Om dit uit te zoeken wordt er voorgesteld om een aantal peilbuizen in de Reukens te plaatsen. Natuurpunt is eventueel bereid deze peilbuizen zelf te plaatsen en op te volgen (uiteraard mits toestemming van ANB). 
• Op de kaart is een mogelijke locatie (blauwe cirkel) van een poel aangegeven. De poel zou ook gelegen zijn op een terrein dat reeds eigendom is van ANB

KAART 2 : Historische kaart van 1865 met situering van het in te richten open gebied in de Reukens.

5. Paden

• Voortgaande op het ontwerpRUP wordt er vastgesteld dat de centrale paden (rode stippellijn op de kaart van verlichting kunnen voorzien worden. Natuurpunt stelt voor om hier de hoogte van de verlichting te beperken tot maximaal 1 m boven het maaiveld.  Het gebruik van LED-verlichting en zonnecellen zou hier ideaal zijn.
• De bestaande centrale paden en kleinere wandelwegen doorheen de Reukens kunnen voorzien worden van educatieve infoborden. Natuurpunt is zeker bereid om hieraan mee te werken.