banner

De Reukens anno 2022

De boswachter vertelt in de Reukens …

Verslaggeving: Ria Thys en Luk Smets - Foto’s: Ria Thys en Jan Belmans

Zaterdag 3 september wandelden op uitnodiging van Natuurpunt Aartselaar ca. 60 mensen, verdeeld over de voor- en de namiddag, met boswachter Wouter Huygens door het natuurgebied De Reukens. Het natuurgebied De Reukens is in gezamenlijke eigendom van de gemeente en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). ANB voert het beheer uit. Doel van beide wandelingen was info te verkrijgen over de gedane en toekomstige verwezenlijkingen van ANB en de gemeente in het gebied. En ook om antwoorden te kunnen geven op “prangende” vragen die leven bij de bevolking. Ook Schepen van Leefmilieu Hans Cops was aanwezig op beide wandelingen en beantwoordde de aan de gemeente gestelde vragen. Luk Smets van Natuurpunt schetste in zijn verwelkoming de inbreng van Natuurpunt: er worden inventarisaties gedaan van fauna en flora, op geregelde tijdstippen worden er kleine natuurbeheerwerken uitgevoerd en samen met VELT wordt de fruitboomgaard vakkundig onderhouden.

Wat hebben we geleerd uit de wandelingen?

  • Het RUP De Reukens: het Ruimtelijk UitvoeringsPlan de Reukens, vastgelegd in 2012, legt de stedenbouwkundige en juridische basis vast voor het verwezenlijken van een natuurgebied waar deels bosgebied en deels open ruimtegebied voor een mooi evenwicht dienen te zorgen. De regelgeving is behoorlijk streng. Landbouwactiviteiten zijn vanaf de vaststelling van het RUP nog 14 jaar toegelaten en zullen dus in 2026 beëindigd moeten worden, met uitzondering van extensieve landbouwactiviteiten, gericht op natuurbehoud. ANB heeft een voorkooprecht en biedt samen met de gemeente een op landbouwgrond gebaseerde aankoopprijs aan. Na 2026 zal de prijs zakken. Verkopen is op vrijwillige basis. Men hoopt het natuurgebied, dat momenteel ongeveer 41 ha beslaat maximaal te kunnen uitbreiden tot ongeveer 100 ha, de vrije ruimte tussen Langlaarsteenweg, Pierstraat en Halfstraat.
  • Intussen 14 jaar geleden, nl in 2008, werd samen met de bevolking in het kader van Kom op tegen Kanker een gemengd loofwoud aangeplant (nabij de straat Oeyvaersbos). Deze aanplant is intussen flink gegroeid. Met dien verstande dat er enorm veel wilgen- en berkenopslag is die de rest dreigt te verstikken. Daarom worden waar nodig wilgen en berken regelmatig afgezet. Er is ook een samenwerking met de Zoo om de takken van onze werken op te halen als voedsel voor hun dieren. Buiten dat komt KMDA ook zelf hout oogsten op de afgesproken plaatsen.
  • Intussen is de visie op bosaanplant wel wat gewijzigd. Het QD-principe wordt gehanteerd = de QualifizierenDimensionieren-visie. Dit houdt in dat men een groep bomen aanplant, waaruit op termijn één “beste” boom zal behouden worden, uiteraard een inheemse stevige boomsoort, waarbij men rekening houdt met de klimaatswijzigingen. Herkenbaar in het gebied aan de blauwe ring rond de “beste” bomen. Zo zouden, afhankelijk van de boomsoort, ca 40 à 60 toekomstbomen per ha tot maximale groei kunnen opkomen.
  • Vanaf de wandelweg die het dichtste bij de straat Oeyvaersbos gelegen is, zal een verbindingsweg voor wandelaars gemaakt worden naar Oeyvaersbos. Bijkomend voordeel voor ANB: men hoeft met zwaar beheermateriaal niet het hele gebied te doorkruisen.
  • Hoogspanningslijn: om de 5 à 6 jaar moet de opgeschoten plantengroei kort gezet door worden door Elia, de netbeheerder van het transmissienet van de hoogspanningsleidingen. Het oogt misschien iets minder mooi onmiddellijk na die werken, maar de struiken schieten snel terug op en vormen een meerwaarde voor de diversiteit in het bos.
  • Jong bos: in het omheinde deel zal het plantgoed dienen uit te groeien tot een bos. Omheining is gezet om vraat door kleinere en grotere zoogdieren tegen te gaan.
  • In het open ruimtegebied zijn enkele fauna-akkers, die nuttig zijn voor de biodiversiteit (broedende zangvogels, insecten, kleine zoogdiertjes, …)
  • Retentiebekken: De Provincie is volop bezig met de aanleg van een retentiebekken nabij de Halfstraat. Gezien de huidige klimaatswijzigingen is de kans op “waterbommen” steeds groter aan het worden. Na periodes van door droogte slecht doorlatende gronden kan een stortvloed aan water opgevangen worden. Voor de schuine wanden van het retentiebekken worden biodegradeerbare matten gebruikt. Mettertijd zal het gebied evolueren tot een grazig terrein waarop mogelijk begrazing met koeien en paarden wordt ingevoerd (concessie met landbouwers). In het retentiebekken komen enkele poelen, die amfibieën meer kansen geven. Ter info: gedeelte “water” valt onder bevoegdheid van de provincie, gedeelte “groen” valt onder ANB.
  • Komende van de Halfstraat zal rechts naast het retentiebekken een wandelpad aangelegd worden, dat zich even verder splits in een wandelweg weer naar Halfstraat en een wandelweg naar Reukenspad.
  • In 2026 stopt landbouwactiviteit in De Reukens, behalve natuurgericht maaien en begrazen (enkel volgens voorwaarden van ANB in hun eigen gebieden)
  • Reukenspad: Ferrarisbosje: het oudste bos van de Reukens (daterend uit de tijd van Ferraris (1771 – 1778) dient gevrijwaard te blijven van betreding en verdient alle kansen op vlak van biodiversiteit: dus: niet toegankelijk.
  • Reukenspad: tegenover Ferrarisbosje: er is reeds een haag geplant. De bestaande prikkeldraad aan het pad gaat weg en er komt bedrading aan de andere zijde van de haag. Dit wordt een begrazingsraster.
  • De percelen achter de fruitboomgaard zijn recentelijk aangekocht. Er loopt echter nog geen wandelpad voor het publiek doorheen. Dus: niet betreden.
  • Hondenloopzone: de zone wordt 4 à 5 maal per jaar door ANB gemaaid (afhankelijk van de noodwendigheid)
  • Speelterrein: bedoeling is om van het naastliggende bos een speelbos te maken. Hiervoor werden (en worden) wilgen en berken verwijderd. Met de uitgegraven grond van het retentiebekken werd een speelberg aangelegd.

Toegankelijkheidsregeling: de toegankelijkheid van natuurgebieden wordt vastgelegd in een toegankelijkheidsregeling. Zo kunnen ze bepaalde zones aanduiden als wandelfiets-, speel-, honden- of begrazingszone of als vrij toegankelijke zone.
Belangrijk voor wandelaars
: er kan enkel gewandeld worden op de paden die op de infoborden daarvoor zijn voorzien. Fietsen: enkel op het Reukenspad! Uit respect voor de privé-eigenaars is betreding van hun gebieden al zeker niet toegelaten! En uiteraard dienen honden steeds aangelijnd te zijn op alle wandelwegen! De bijgevoegde kaart in dit artikel duidt de toegankelijke wegen aan.
Toekomstdromen: ANB en de gemeente stellen alles in het werk om nog enkele percelen aan te kopen, waardoor er voor de wandelaars een fijne oost-westverbinding zou kunnen ontstaan.